ASLIHAN ALTAY KARATAŞ / ANKARA –
Türkiye’nin ekonomik planını belirleyen Orta Vadeli Program (OVP) güncellenerek, 2025-2027 dönemini kapsayan yeni hedefler paylaşıldı. 2024 yılı için büyüme tahmini, önceki verilerdeki %2,5’ten %3,5’e çıkarıldı. Aynı zamanda, enflasyon oranı %33’ten %41,5’e yükseltildi. Enflasyonun, 2025 yılında %17,5, 2026’da %9,7 ve 2027’ye gelindiğinde %7’ye düşmesi bekleniyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, enflasyonun kademeli olarak tek haneli seviyelere indirilmesinin OVP’nin temel amaçlarından biri olduğunu ifade etti. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise, 2024 bütçe açığının %3,1’e düşmesinin dezenflasyona katkı sağlayacağını vurguladı.
Yılmaz, yeni OVP’yi; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel ve Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan ile birlikte tanıttı.
HEDEF: TEK HANELİ ENFLASYON
Yılmaz, şunları belirtti:
“2025-2027 döneminin temel amacı, enflasyonu kademeli olarak tek haneli seviyelere düşürmek, büyüme potansiyelimizi dezenflasyon sürecine uyumlu bir şekilde artırmak, yapısal reformlarla verimliliği yükseltmek ve sağlanan refah artışının toplumun her kesimine adil bir şekilde yayılmasını sağlamak. Bu hedefler doğrultusunda para, maliye ve gelir politikalarımızın uyumunu güçlendiriyoruz.”
8 REFORM ALANI
1- Makroekonomik ve finansal istikrarın sağlanması
2- Kamu mali reformlarının uygulanması
3- Ar-Ge ve yenilikçilik kapasitesinin artırılması
4- Yeşil ve dijital ekonomiye geçiş için teknolojik dönüşüm
5- Beşeri sermayenin güçlendirilmesi
6- İşgücü piyasasının etkin hale getirilmesi
7- İş ve yatırım ortamının iyileştirilmesine devam edilmesi
8- Ekonomide kayıt dışılığın azaltılması
2.3 MİLYON İLAVE İSTİHDAM
2024 yılı için işsizlik oranının %10,3 olan önceki tahminin altında, %9,3’e gerilemesi bekleniyor. OVP dönemi boyunca toplamda 2,3 milyon ilave istihdam oluşturulması hedefleniyor. İşgücüne katılım oranının 2027 sonunda %56’ya çıkması, istihdam oranının ise %51,1’e ulaşması öngörülüyor.
2027’DE ENFLASYON %7’YE İNECEK
OVP’de uygulanan sıkı para ve maliye politikalarıyla, 2024 yılı için enflasyonun %41,5’e gerilemesi bekleniyor. Önceki OVP’de bu oran %33 olarak tahmin edilmişti. 2025 yılında enflasyonun %15’e düşmesi, 2026’da tek haneli seviyelere (yani %9,7) inmesi ve 2027 yılında %7 seviyesine ulaşması öngörülüyor.
CARİ AÇIK %1.7’YE DÜŞECEK
Daha önce OVP’de %3,1 olarak tahmin edilen 2024 sonu cari açığının, yeni programda %1,7’ye düşeceği öngörülüyor. Bu yıl ihracatın 264 milyar dolara yükselmesi, ithalatın ise 345 milyar dolara düşmesi bekleniyor. İhracatın, program döneminde kademeli olarak artarak, 2027 sonunda 319,6 milyar dolara ulaşması, ithalatın ise 417,5 milyar dolara çıkması öngörülüyor. Turizm gelirlerinin 2027 yılına kadar 74,1 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.
BÜTÇE AÇIĞI ÖNGÖRÜLERİN ALTINDA
Deprem kaynaklı harcamalara rağmen, 2024 yılında bütçe açığının %6,4 olan hedefin oldukça altında, %4,9 düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyor. Bütçe açığının 2025’te %3,1, 2027’de %2,5 seviyesine gerilemesi öngörülmekte. Program dönemi sonunda, borç stoğunun milli gelire oranının %24,8’e inmesi bekleniyor.
BÜYÜMEDE 0.5 PUANLIK REVİZYON
2024 yılı büyüme oranı, artan jeopolitik gerilimlerin etkisiyle %3,5 olarak tahmin ediliyor, bu önceki OVP’ye göre 0,5 puanlık bir revizyon anlamına geliyor. 2025’te büyüme oranının %4’e, 2026’da %4,5’e ve 2027 yılında %5 seviyelerine ulaşması planlanmakta.
YERLİ PETROL VE GAZ ÜRETİMİNDE ARTIRIM HEDEFİ
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, yerli petrol ve doğal gaz üretiminde artış hedeflediklerini belirterek, “Bu yıl ve 2025’te ham petrol üretimimizi %50 artırarak günlük 200 bin varile, doğal gaz üretimimizi 2025’te %50 artırarak günlük 10 milyon metreküpe, 2026’da ise %200’lük artışla günlük 20 milyon metreküpe ulaşmayı hedefliyoruz” dedi.
TEŞVİK SİSTEMİ YENİLENİYOR
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, OVP’de yüksek katma değerli üretimi güçlendirmeye odaklandıklarını ifade ederek, “Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını hızlandıracağız. Teşvik sisteminde köklü bir değişiklik yapmayı planlıyoruz ve verimliliği artırıcı bir yaklaşım benimseyeceğiz” diye ekledi.
‘REVİZYONLAR, MERKEZ BANKASI’NIN TAHMİN ARALIĞINDA’
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, %41,5’e çıkan 2024 yıl sonu enflasyon tahmininin Merkez Bankası’nın tahmin aralığında olduğunu belirtti. Yılmaz, büyüme oranındaki %0,5’lik revizyonun da sıkı para politikasının etkisiyle bölgedeki jeopolitik gelişmelerden etkilendiğini ifade etti. Orta ve uzun vadede enflasyonla büyüme arasında bir çelişki olmadığını vurgulayan Yılmaz, döviz kurlarıyla ilgili olarak “Dalgalı kur rejimimiz mevcut. Burada bir kur tahminimiz veya hedefimiz bulunmuyor; önemli olan piyasa koşullarında oluşan arz ve talep” dedi.
ŞİMŞEK: DEZENFLASYONA GÜÇLÜ DESTEK VERİLECEK
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Kısa vadede önceliğimiz dezenflasyondur ve fiyat istikrarını sağlamaktır. Fiyat istikrarı olmadan sürdürülebilir bir büyüme gerçekleştiremeyiz” açıklamasında bulundu. 2025 yılında bütçe açığında bir azalma olacağını belirten Şimşek, “Bütçe açığının azalması, enflasyonun düşürülmesine güçlü bir destek verecek. Kısa vadede hedefimiz fiyat istikrarını sağlamak ve ardından bunun sürdürülebilir refah artışına yol açmasını sağlamak” dedi. Vergilendirme konusunda da rantın vergilendirilmesi üzerine çalışmaların devam edeceğini ifade etti.
KAYNAK
Kaan Yiğit, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği bölümünden mezun oldu ve tarımsal üretimde enerji verimliliği üzerine çalışmalar yaptı. Mezuniyetinden sonra Bursa’da çevre dostu tarımsal çözümler sunan bir mühendislik firmasında görev aldı. Kaan, ileride biyosistem mühendisliği alanında yüksek lisans yaparak, sürdürülebilir tarım uygulamalarını yaygınlaştırmayı hedefliyor.
