Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün 2024 Haziran ayına ait Alansal Yağış Raporu’na göre, Akdeniz Bölgesi bu yıl haziran ayında 6,4 milimetre yağış alırken, bu miktar normalde 21,2 milimetre olarak bekleniyordu. 2023 yılında ise bölgede 48,3 milimetre yağış kaydedilmişti. Sonuç olarak, bu yılki yağışlar normal seviyeye göre yüzde 70, 2023 yılı haziran ayına göre ise yüzde 87 oranında azalmış durumda. Ayrıca, bölgede ilkbahar yağışları da mevsim normali ve geçen yılın aynı dönemine göre sırasıyla yüzde 11 ve yüzde 40 azalmıştır.
Burdur’un Yeşilova ilçesinde yetiştirilen Anadolu ada çayı, geçen yıl bol yağış aldığı için yaklaşık 1,5 metreye kadar boylanmıştı. Ancak bu yıl yeterli yağış alamadığı için gelişim gösterememiştir. Geçen yıl aşırı büyüme nedeniyle hasat dönemi yaklaşık bir ay önce alınmışken, bu yıl ise ada çaylarının boyları sadece yaklaşık 30 santimetreye ulaşabilmektedir. Bu da çiftçilerin hasat sürecinde zorluk yaşamalarına neden oluyor; çünkü tamburlu traktörler toprakla temas ettiğinden, çiçeklerin toz ve sıcaklıkla da mücadele etmesi gerekiyor.
Güneşte kurutulup elenen ada çayının kurusu ve yağı, Avrupa ülkeleri başta olmak üzere ABD, Kanada, Uzak Doğu ve bazı Asya ile Afrika ülkelerine ihraç edilmektedir. Anadolu ada çayı özellikle Avrupa ve Amerika pazarında yüksek talep görmektedir.
Kentte 3 bin 200 dekarda tıbbi aromatik bitki ve bin dekarda ada çayı üretimi yapan Öztürk Sarıca, AA muhabirine vermiş olduğu bilgide, geçen yılın aşırı yağışları nedeniyle ada çayının boyunun 1,5 metreyi geçtiğini belirtti. Ancak bu yıl kurak geçen ilkbahar sebebiyle ada çaylarının yeterince büyüyemediğini dile getiren Sarıca, “Verim bu yıl oldukça düşük.” dedi.
Sarıca, iklim değişikliğinin tıbbi aromatik bitkiler üzerindeki etkilerini gözlemlediklerini vurgulayarak, “Zamansız sıcaklık, soğuk ve yağış, ne yazık ki ada çayı ve diğer tıbbi aromatik bitkilerin verimini ciddi şekilde etkilemektedir. Şu anda ada çayı yeterince büyümediği için hasat yapmakta zorluk çekiyoruz. Geçen yıl aldığımız rekoltenin sadece yüzde 40’ını elde edebileceğiz.” ifadelerini kullandı.
“TARIMSAL ÜRÜNLERDE DAHA CİDDİ PROBLEMLER YAŞANABİLİR”
Ayrıca, Sarıca, Türkiye’nin pek çok bölgesinde kuraklık sorunlarının yaşandığını belirterek, küresel ısınmanın tarım üzerindeki etkilerinin oldukça belirgin hale geldiğini aktardı. Tıbbi aromatik bitkilerin diğer ürünlere göre daha dayanıklı olduğunu ifade eden Sarıca, “Tıbbi aromatik bitkiler bize şu mesajı gönderiyor: ‘Bu kadar dayanıklı olmama rağmen, hava koşullarından etkileniyorsam gelecekte çok daha dikkatli olmalısınız.’ Gelecek yıllarda tarımsal ürünlerde daha büyük sorunlar yaşayabiliriz. 19 yıl boyunca tarımsal sektörün içindeyim, bu yıl kadar iklimden etkilenen başka bir dönem görmedim.” diye konuştu.
“KURUSUNUN KİLOGRAMI 40-50 LİRA CİVARINDA”
Geçen yıl ada çayından 200 ton civarında kuru rekolte aldıklarını belirten Sarıca, bu yılki hasatlarının 70-80 ton civarında olacağını söyledi. Bu durum, tıbbi aromatik bitkilerde fiyat artışına yol açmıştır. Ada çayı yağının litre fiyatı bin liranın üzerinde, kurusunun kilogram fiyatı ise 40-50 lira civarında. Bu fiyatların daha da artması bekleniyor çünkü bu yılki hasat miktarları geçen yılın yarısının altındadır. Belki gelecek yıl yeterince yağış alırız ve ürün miktarı artar, fiyatlar düşer; fakat bu durumda da dikilen bitkilerin yaşam süreleri azalıyor. Yaklaşık 15-30 yıl yaşayacak bitkiler, 8-10 yılda ömrünü tamamlayabiliyor.” dedi.
Sarıca, iklim değişikliğiyle ilgili gerekli önlemler alınmadığı takdirde, tarımsal ürünlerin sürdürülebilirliği açısından büyük sorunların kapıda olduğunu; su tasarrufu amacıyla susuz tarım ve damlama sulama sistemlerine geçilmesi gerektiğini ifade etti.
KAYNAK
Elif Yılmaz, Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü’nden mezun olduktan sonra, bitki sağlığı ve sürdürülebilir tarım alanlarında derinlemesine bilgi sahibi olmuştur. Mezuniyetinin ardından çeşitli tarım projelerinde yer alarak bitkilerin hastalıklardan korunması, zararlıların yönetimi ve çevre dostu tarım uygulamaları konularında deneyim kazanmıştır.
