Seçim sonrasındaki ekonomik sıkıntılar, 2024’ün ikinci çeyreğinde büyümeyi olumsuz etkiledi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2024’ün nisan, mayıs ve haziran aylarını kapsayan dönemde yüzde 2.5 artış gösterdi. Piyasa beklentisi ise büyümenin yüzde 3 ve üzeri olması yönündeydi. İkinci çeyrekte bir önceki çeyreğe göre büyüme sadece yüzde 0.1 olarak gerçekleşti. Bu durum, ekonomistlerin stagflasyon endişelerini artırdı.
SANAYİDE CİDDİ DÜŞÜŞ
GSYH tahmini, 2024’ün ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 78.6 artarak 9 trilyon 949 milyar 792 milyon TL’ye ulaştı. GSYH’nin ikinci çeyrek değeri dolar bazında 308 milyar 158 milyon dolar olarak kaydedildi. Önceki çeyrekte, özellikle seçim harcamaları ve tırmanan enflasyon etkisiyle büyüme yüzde 5.3 olarak revize edilmişti. Ancak, ikinci çeyrekte birçok öncü göstergenin sıfıra yaklaşmasıyla sanayi sektörü en fazla kaybı yaşadı. Sanayi üretimi, ilk 6 ayda yüzde 4.7 azalırken, ikinci çeyrekte sanayi yüzde 1.8 daralma gösterdi. Bu durum, son iki yılın en büyük sanayi performansındaki düşüşle sonuçlandı. Diğer sektörlerde de büyümedeki yavaşlama dikkat çekti. TÜİK verilerine göre, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 7.4, inşaat sektörü yüzde 6.5, tarım ve gayrimenkul faaliyetleri ise yüzde 3.7 büyüme kaydetti. 2024’ün ikinci çeyreğinde işgücü ödemeleri yüzde 112.4 artarken, işgücü ödemelerinin Gayrisafi Katma Değer içindeki payı yüzde 40.8 oldu. Bu oran bir önceki çeyrekte yüzde 41.7’ydi.
GÖRÜŞLER
‘Kötüleşme 2025’te de Devam Edecek’
Ekonomist Murat Kubilay, 2025’te de ekonomik kötüleşmenin devam edebileceğini belirtti. Kubilay, “2023 yılında en büyük kaybı imalat sanayi yaşadı. Tarım da zayıf bir seyir izliyor. Bu iki sektörde Türkiye’nin güçlenmesi, yüksek teknoloji gibi konuları konuşmak için gerçekçi değil. Özellikle 2024’te bu alanlarda durumun kötüleşerek 2025’te de devam edeceğini düşünüyorum. Kur-faiz dengesini doğru kuramazsanız, ne üretim artar ne de dış açıklar kapanır” ifadelerini kullandı.
İşsizlik Alevlenebilir
Büyümede yaşanan düşüşün işsizlik oranlarını olumsuz etkileyeceğini ifade eden Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu, şu açıklamayı yaptı: “Hükümetin, ücretleri ve alım gücünü bastırmayı hedefleyen ekonomi politikası, büyümeyi sert bir şekilde düşürdü. Büyümedeki yavaşlamayla birlikte önümüzdeki aylarda işsizlikte ciddi artışlar olması muhtemel!”
Ekonomi 1.2 Trilyon Doları Aştı
Yıllıklandırılmış
Bakanın Denge Açıklaması
Açıklanan verilerin ardından Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sosyal medya üzerinden değerlendirmelerde bulundu. Şimşek, “Kırılganlıkların önemli ölçüde azaltıldığı zor bir dönemi geride bıraktık. Büyümede dengelenme süreci başladı, cari açık daraldı, risk primi azaldı, dış kaynak girişleri arttı, rezervler iyileşti ve dezenflasyon sürecine girdik.” dedi. Ayrıca şunları ekledi: “Bugün açıklanan ikinci çeyrek büyüme verilerine göre, iç talebin büyümeye katkısı 1.2 puana gerilerken, net dış talebin pozitif katkısı 1.3 puan oldu.” Yakın zamanda 2025-2027 yıllarına ait Orta Vadeli Programı’nı paylaşacaklarını duyurdu.
KAYNAK
Elif Yılmaz, Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü’nden mezun olduktan sonra, bitki sağlığı ve sürdürülebilir tarım alanlarında derinlemesine bilgi sahibi olmuştur. Mezuniyetinin ardından çeşitli tarım projelerinde yer alarak bitkilerin hastalıklardan korunması, zararlıların yönetimi ve çevre dostu tarım uygulamaları konularında deneyim kazanmıştır.
