Otomatik Bilgi Değişimi uygulaması; kişilerin, yerleşik (mukim) olduğu ülke dışındaki diğer ülkelerde bulunan finansal hesap bilgilerinin, mukim olunan ülkeye, diğer ülke vergi idarelerince, vergisel amaçlarla kullanılmak üzere mütekabiliyet esaslı (karşılıklı) olarak her yıl gönderilmesidir.
Söz konusu uygulama, OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı) tarafından ilk olarak 2014 yılında “Common Reporting Standard” adı altında duyurulmuştur. Uygulama, vergi kayıp ve kaçaklarını önleme alanındaki uluslararası iş birliğini geliştirmek amacıyla, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 107 ülke tarafından 2017 yılında imzalanmış olan “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması” temelinde şekillenmektedir.
Türkiye’de uygulama kapsamında finansal kuruluşlardan bilgi toplamaya yetkili makam, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’dır. Finansal kuruluşların sorumlulukları, müşteri kayıtlarında yurt dışı mukim olarak görünen kişi ve kurumlara ait bazı bilgilerin Gelir İdaresi Başkanlığı’na raporlanmasıdır.
Konu ile ilgili olarak, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından bir rehber hazırlanmış olup, uygulamaya ilişkin detaylar rehberde yer almaktadır. Söz konusu rehbere aşağıdaki linkten ulaşılabilmektedir:
Finansal Hesap Bilgilerinin Vergi Konularında Karşılıklı Olarak Otomatik Değişim Standardı Bilgilendirme Rehberi
SIKÇA SORULAN SORULAR
Bankaların bildirim yapma yükümlülüğü bulunmakta mıdır?
“Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması” uyarınca mevduat kuruluşları, saklama kuruluşları, yatırım kurumları ve belirli sigorta şirketlerinin, yurt dışında mukim olan müşterilerini tespit ederek Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirim yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
Bildirim kapsamına kimler girmektedir?
Yurt dışında yerleşik kişi ve kurumlar ile yurt dışında yerleşik kişilerin kontrol ettikleri Türkiye’de yerleşik bazı kurumlar bildirim kapsamındadır.
Buna göre;
- 1 Temmuz 2017 tarihinden önce Bankamızda hesap açmış kişi ve kurumlardan; Türkiye dışında ikamet kaydı, yazışma adresi, telefon numarası (Türkiye’de bir telefon numarası yoksa), yurt dışı bir hesaba düzenli fon transferi talimatı, yurt dışında bir kişiye verilmiş vekâletname gibi göstergelerden herhangi biri bulunanlar,
- İlk kez 1 Temmuz 2017 tarihinden sonra Bankamızda hesap açmış kişi ve kurumlardan; yurt dışı yerleşik olduğuna ilişkin kendi yazılı beyanı bulunanlar ile Türkiye’de yerleşik olduğunu beyan etmesine karşın bunu teyit edemeyenler,
- Türkiye’de yerleşik olmakla birlikte, yurt dışında yerleşik kişiler tarafından kontrol edilen ve gelirleri aktif bir ticari faaliyetten ziyade ağırlıklı olarak faiz, kar payı gibi pasif getirilerden oluşan tüzel kişiler ve bunları kontrol edenler,
bildirim kapsamında yer almaktadır.
Hesap sahibinin Türkiye’de yerleşik olduğunu beyan etmesi ve bu beyanın teyit edilebilmesi durumunda, hesaba ilişkin bilgiler bildirim kapsamından çıkmaktadır. Söz konusu teyidi sağlamaya yönelik olarak; Adres Kayıt Sistemi’nde Türkiye’de yerleşim yeri adresi kaydının oluşması veya yurt dışında mukim olmadığını gösterir kanıt niteliğinde belgenin şubelerimize ibrazı gibi yöntemlerden herhangi biri kullanılabilecektir.
Bildirim kapsamında hangi bilgiler yer almaktadır?
Bildirim kapsamında genel olarak aşağıdaki bilgiler yer almaktadır.
- Adı
- Adresi
- Doğum yeri ve tarihi (tüzel kişiler için kuruluş yeri ve tarihi)
- Mukim olduğu ülke ve vergi kimlik numaraları (Türkiye ve ilgili ülke vergi numaraları)
- Hesap numarası, hesap bakiyesi ya da değeri
- Hesaba raporlama yılı (bildirimden bir önceki takvim yılı) içinde ödenen faiz, temettü gibi gelirlerin ya da hesapta tutulan varlıklardan elde edilen gelirlerin toplam brüt tutarı
Raporlamaya konu hesaplar hangileridir?
Mevduat hesapları ve yatırım hesapları raporlamaya konu hesaplardır.
Raporlama kapsamındaki hesap bilgileri nelerdir?
Bu hesapların yılsonu bakiyesi ve ilgili raporlama dönemi (bildirimden bir önceki takvim yılı) içerisinde bu hesaplara yapılan faiz/gelir ödemeleri raporlanmaktadır. Hesap hareketleri raporlanmamaktadır. Hesap bakiyelerinin kaynağına ilişkin (emekli aylığı, kira geliri gibi) bilgiler otomatik bilgi değişimi kapsamında değildir. Ayrıca; gayrimenkul, taşıt sahipliği gibi finansal nitelikte olmayan varlıklara ilişkin bilgiler raporlanmamaktadır.
Hangi döneme ilişkin bilgiler paylaşılacaktır?
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 2020 yılında bilgi paylaşımı yapılmasına karar verilen ülkelere, 2019 yılına ilişkin bilgiler gönderilecek olup, daha önceki yıllara ilişkin otomatik bilgi değişimi söz konusu değildir.
Kapalı hesap bilgileri paylaşılacak mı?
Raporlama döneminde kapatılan, bildirim kapsamına giren hesabın kapatılmış olduğu bilgisi ile yılsonu bakiye ve faiz geliri bilgileri Gelir İdaresi Başkanlığı ile paylaşılmaktadır. Daha önceki yıllarda kapatılmış bir hesabın bilgileri paylaşıma konu olmamaktadır.
Ortak hesaplar paylaşım kapsamında yer almakta mıdır?
Ortak hesaplarda, yurt dışı mukim olan ortakların her biri hesap sahibi gibi değerlendirilerek, hesap bakiyesinin tamamı bildirilir. Bakiye ortak sayısına bölünmez.
Yurt dışı yerleşiklerin Türkiye’de kurdukları şirketler bilgi değişimi kapsamında mıdır?
Genel kural olarak, Türkiye’de kurulmuş bir şirketin, üretim ya da mal alım-satımı gibi aktif bir ticari faaliyetle uğraşması halinde, ortağı yurt dışında yerleşik de olsa, kurum hesabı otomatik bilgi değişimi kapsamına girmemektedir. Diğer taraftan, hesap sahibi şirketin gelirlerinin ağırlıklı olarak aktif ticaretten ziyade faiz, kar payı gibi pasif gelirlerden oluşması durumunda bu şirketin hesap bilgileri otomatik bilgi değişimi kapsamına girebilecektir. Bu konu hakkında daha detaylı bilgiye Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan rehberden ulaşılabilecektir.
Bilgi paylaşımı çifte vergilendirmeye yol açar mı?
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan rehberde, otomatik bilgi değişimine bağlı olarak çifte vergilendirme yapılmayacağı belirtilmektedir. Buna göre, yürürlükteki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları hükümleri kapsamında gelir ya sadece elde edildiği ülkede vergilendirilecek ya da elde edildiği ülkede ödenen vergi, mukim olunan diğer ülkede ödenecek vergiden mahsup edilebilecektir.
Bilgi paylaşımı kapsamına giren hesaplarda banka tarafından kesinti yapılır mı?
Otomatik bilgi paylaşımı uygulaması kapsamında, Bankamız nezdindeki hesaplarınızdan vergi ya da farklı herhangi bir kesinti yapılması söz konusu değildir. Birikimleriniz daha önce olduğu gibi aynı şekilde güvenle muhafaza edilmektedir.
Otomatik bilgi değişimi hangi ülkelerle yapılacak?
Anlaşma kapsamında 2020 yılında Türkiye’nin bilgi göndereceği ülkelerin isimleri Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan rehberde açıklanmıştır. Sonraki yıllarda bilgi değişimi yapılacak ülkeler Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenecektir. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından bilgi gönderilen ülkelerin, OECD’nin veri güvenliği ve gizlilik denetiminden geçmiş ülkeler olduğu açıklanmıştır.
Otomatik Bilgi Değişimi uygulaması Kişisel Verileri Koruma Kanununa uygun mu?
Bankamız ve Türkiye’deki diğer bankalarca CRS kapsamında yapılan bildirimler, konu ile ilgili yasal otorite olan Gelir İdaresi Başkanlığı’na, yasal düzenlemeler doğrultusunda yapılmakta olup, Kişisel Verileri Koruma Kanununa aykırılık teşkil etmemektedir.
Otomatik Bilgi Değişimi uygulaması, uluslararası anlaşmalar kapsamında yürütüldüğünden, hesap sahiplerinin Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında verilerinin yurt dışına aktarılmasına rıza göstermediği yönünde dilekçe vermesi suretiyle kapsam dışında kalması mümkün değildir.
Diğer taraftan, müşteri sırrı kapsamına giren verilerin, yasal düzenlemeler ile yetki verilmiş otoriteler ya da müşterilerimiz tarafından rıza gösterilenler dışında, Bankamız tarafından herhangi bir taraf ile paylaşılması ya da yurt dışına aktarılması söz konusu olmayıp, başta Kişisel Verilerin Korunması Kanunu olmak üzere tüm yasal düzenlemelere eksiksiz şekilde riayet edilmekte, müşteri bilgileri gerek sistemsel gerek banka içi düzenlemeler ile en üst düzeyde güvenlik önlemleri ile korunmakta ve belirtilen bu hususlara ilişkin sıkı denetimler yapılmaktadır.
Müşterilerimiz tarafından dikkat edilmesinde fayda görülen konular nelerdir?
Müşterilerimizin ileriki dönemde yapılacak bildirimlerin doğruluğunun korunması adına, iletişim/ikametgâh bilgilerini güncel tutmaları ve Bankamızca bu kapsamda talep edilebilecek bilgi ve belgeleri sağlamaları beklenmektedir.
Konu ile ilgili daha detaylı bilgi için Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan rehbere aşağıdaki linkten erişilebilecektir:
Finansal Hesap Bilgilerinin Vergi Konularında Karşılıklı Olarak Otomatik Değişim Standardı Bilgilendirme Rehberi
Kaynak: Ziraat Bankası
Bahtiyar Özcan, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri bölümünden mezun oldu ve bitkisel üretim sistemleri üzerine çalışmalar yaptı. Mezuniyetinin ardından, Bursa ve çevresindeki çiftçilerle iş birliği yaparak verimli tarım tekniklerinin yaygınlaşmasına katkıda bulundu. İleride, yüksek lisans yaparak sürdürülebilir tarım uygulamalarında uzmanlaşmayı hedeflemektedir.